Żywiołowy wzrost zainteresowania monetami i medalami w ostatnich kilkudziesięciu latach spowodował powstanie również wyspecjalizowanych księgozbiorów dotyczących numizmatyki i medalierstwa. Pokaźne biblioteki tematyczne posiadają prywatni kolekcjonerzy, koła i oddziały Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego jak również biblioteki w muzeach. Dla tych właśnie księgozbiorów tworzone są biblioteczne znaki własności - ekslibrisy.

      Dominującym motywem motywem ekslibrisów numizmatycznych jest moneta, medal lub rzadziej banknot. Najczęściej przedstawiany jest awers lub rewers monety, kilka lub skarb monet. Czasem przedstawiana jest praca mincerza ręcznie wybijającego monety lub książki numizmatyczne. Spotyka się również ekslibrisy bez elementów numizmatycznych, mające tylko w tytule słowo "numizmatyczny" lub 'numismaticis".

      Elementy numizmatyczne ekslibrisu komponowane są najczęściej razem z elementami architektury, herbami miast i rodowymi, książkami, itp. Mają one za zadanie przedstawienie w prosty i jasny sposób upodobań i zainteresowań właściciela ekslibrisu. Przy pomocy ekslibrisów numizmatycznych można prześledzić całą historię emisji monet od starożytnej Grecji i Rzymu poprzez średniowieczną Europę aż do czasów współczesnych.

      Pierwsze ekslibrisy dla właścicieli prywatnych bibliotek numizmatycznych zaprojektowano już w XVIII w. Najstarszym ze znanych jest ekslibris zaprojektowany dla niemieckiego numizmatyka i kolekcjonera, autora dzieła o talarach Dawida Samuela Madai`a (1709 - 1800). Ekslibrisy XVIII i XIX wieczne najczęściej nie posiadały w swojej treści elementów numizmatycznych lecz herby rodowe, książki lub inne elementy. Znane są równeż ekslibrisy wykonane dla polskich numizmatyków i kolekcjonerów żyjących na przełomie XIX i XX w. Wyjątek stanowi elskibris wykonany dla Karola Bołsunowskiego, herbu Kościesza zamieszkałego w Kijowie na którym przedstawione są monety. Bardzo interesujący ekslibris numizmatyczny wykonany techniką typograficzną posiadał również wybitny krakowski kolekcjoner Antoni Ryszard zmarły we Lwowie w 1894 r.

      Pierwszy współczesny polski ekslibris numizmatyczny z wyobrażeniami monet został zaprojektowany i wykonany w 1910 roku we Lwowie. Jego Autorem był RUDOLF MĘKICKI (1887 - 1942), numizmatyk, grafik, historyk sztuki, muzeolog, bibliofil i kolekcjoner. Jego właścicielem został lwowski bibliofil i kolekcjoner żydowskiego pochodzenia Maksymilian Goldstein. Ten doskonale zharmonizowany księgoznak zawiera w części środkowej otwartą księgę numizmatyczną z napisem "Bibliotheca numismatica", u góry gwiazdę Dawida a po bokach stylizowane monety z herbami Polski i Litwy z okresu jagiellońskiego. Na tle księgi artysta umieścił siedmioramienny świecznik, u dołu napis brzmiący po polsku lecz charakterystycznymi literami ujętymi w kształt liter hebrajskich "Maksymiljan Goldstein we Lwowie".

      Rudolf Mękicki zaprojektował ponad 200 ekslibrisów, z czego zrealizowano 118 w tym 7 o tematyce numizmatycznej. Jest on uważany za prekursora polskiego ekslibrisu numizmatycznego.

      Spis prac wykonano wg następującej kolejności: tytuł ekslibrisu, technika wykonania, rok powstania, wymiary w mm (wys. x szer.), nr opus autora jeśli udało się ustalić.

      Opracowanie zawiera informacje o wszystkich dostępnych i ekslibrisach bez względu na ich wartość artystyczną. Moim zamiarem jest jak najszersze przedstawienie tematu. Dlatego też oprócz prac o wybitnych walorach artystycznych znalazły się w nim również prace amatorskie o mniejszej wartości.

      Niektóre ekslibrisy wzbudzą zapewne wątpliwości, czy mieszczą się w temacie opracowania. Jednakże ich opis dostarczony przez twórców upoważniał do ich zamieszczenia w opracowaniu. Zarówno ocenę wartości artystycznej prezentowanych ekslibrisów, jak również ujęcie tematu przez twórców pozostawiam użytkownikowi katalogu. Jednocześnie zwracam się do użytkowników katalogu o uwagi na jego temat. Będę również wdzięczny za wszelkie sprostowania i uzupełnienia dotyczące opisu prezentowanych ekslibrisów jak również informacje o ekslibrisach, które nie znalazły się w tym opracowaniu.

      Władysław Gębczyk